De regionale werking van Natuurpunt voor Westmalle, Zoersel, Schilde, Oelegem, Ranst, Wommelgem, Wijnegem, Borsbeek, Deurne, Borgerhout, Berchem en Antwerpen.

Resultaten paddenoverzet 2014

Terug naar lijst

Geplaatst door Natuurpunt Schijnvallei op

Door de warme winter en de vroege lente was het dit jaar een korte paddenoverzet. In het totaal werden in de Schijnvallei niet minder dan 10144 padden veilig de weg overgezet. Naast de reeds 9 jaar lopende overzetactie in Schilde en de ondertussen toch ook al 4 jaar lopende overzetactie in Oelegem, was er dit jaar voor het eerst een ook een "paddenraapactie" in Ranst.

Schilde

Het was dit jaar niet alleen de kortste overzetactie ooit in Schilde, maar met 4362 trekkende amfibieën (2718 in De Pont en 1644 in de Rode Dreef) ook het succesvolste jaar ooit. Twee records in één jaar! Onnodig te zeggen dat dit een héél goed gevoel geeft.

Het succes is uiteraard toe te schrijven aan alle helpende handen maar ook aan: 

  1. De padden in de Pont. De ongeveer 500 stuks die het niet gedaan hadden in 2013 hebben dit jaar duidelijk de overzet terug gemaakt. Dit bevestigt wat we in de literatuur vinden: blijft het te lang koud dan kunnen een aantal dieren beslissen om niet meer aan de voorjaarstrek te beginnen. En in 2013 was het heel lang koud: slechts -3°C op 29 maart!
  2. De bruine kikker in de Rode dreef waar we 144% hebben overgezet van het hoogste aantal ooit.

 

De Pont

Wat het totale aantal betreft, is dit voor de Pont het derde beste jaar sinds de start van de overzetactie. En eigenlijk scheelt het maar 14 dieren en het was het tweede beste jaar ooit.

Een beetje afwijkend is het aantal Salamanders van dit jaar. Kijken we naar de combinatie vinpootsalamander en kleine watersalamander dan zien we over de jaren heen een groei maar die is op dit ogenblik zeker niet maal 3 zoals we in 2011 konden zeggen. De tendens de laatste 3jaar is dalend! Nog steeds hoger dan toen we starten maar wel dalend.

Het verloop van de overgezette Alpenwatersalamander populatie geeft ons helemaal de kriebels. In 2013 dachten we goed op weg te zijn, maar dan krijgen we dit jaar het tweede slechtste jaar ooit...

We beginnen zo stilletjes aan te geloven dat we enkel in uitzonderlijke jaren de volledige trekbeweging van de salamanders in onze schermen opvangen. De Alpenwatersalamandersis een late trekker en dan zou kunnen verklaren waarom we er verleden jaar zo veel vonden.

Rode Dreef

De actie was hier het meest succesvol sinds we in 2011 zijn begonnen. Het totaal aantal trekkers was er hoger dan het eerste jaar, wat tot hier toe het jaar met de grootste gemeten trek was. Dat maakt een einde aan de onzekerheid, we vroegen ons immers af of het daar wel de goede kant opging.

Het is overduidelijk dat dit vooral te wijten is aan de bruine kikker populatie. Die hebben het heel goed gedaan. Nemen we de trekkende salamander gemeenschap apart dan zien we dat deze dit jaar niet zo ver is weggezakt als in De Pont. Wetende dat de Rode Dreef later op gang komt dan De Pont zou dit mogelijk wel eens een bevestiging zijn van het feit dat we in De Pont de twee vroege salamanders voor een stuk hebben gemist.

De kleine watersalamander wordt in tijd onmiddellijk gevolgd door de vinpoot en beiden kunnen al op weg zijn wanneer het alarm afgaat en de trek visueel wordt door de eerste overstekende kikkers en padden. Hebben we een plek waar het relatief vroeg begint en hebben we zoals dit jaar een warme winter dan kan het zijn dat de twee kleinste salamanders al voor 50% ribbedebie zijn. De alpenwatersalamander die een notoire late soort was mogelijk nog bezig toen de schermen wegmoesten omdat de kikkers massaal begonnen terug te trekken.

Maakt onze locatie nog altijd het verschil in de Provincie Antwerpen en zelfs Vlaanderen? Ja hoor weest maar gerust. In de provincie Antwerpen zijn we nog altijd één van de grote kikkeroverzetten en ook wat de vinpoot betreft blijven we een degelijke koploper.

We hebben dus weeral redenen te over om een dikke merci te zeggen aan allen die dit mogelijk hebben gemaakt: de gemeente Schilde natuurlijk, maar ook alle vrijwilligers die samen 1164 manuren klopten gedurende 42 dagen. En een speciale dank gaat uit naar de harde kern: Philippe, Theo, Stijn, Benny, Katrien, Natacha, Sandra, Dirk, Ruben,  Jolien, Lisa, Axel, Cecile, Theo, Hilde, Walter, Reinhilde, Karel, Jan, Bart, Walter, Denise en natuurlijk ook coördinator Lode.

Oelegem

Zowel dankzij de zeer zachte winter met een vroeg ingezet voorjaar evenals de toch redelijk talrijke ploeg waarover we konden beschikken is het - alvast toch in vergelijking met het jaar daarvoor 2013 - ook een relatief gemakkellijke klus geworden.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Uiteindelijk hebben we de cijfers van de voorbije jaren niet geevenaard, maar de zeer aanzienlijke dip van winter 2013 is met meer dan 4000 overgezette dieren (4263) toch ruimschoots goedgemaakt ( slechts 3196 dieren in 2013). Tot bijna helemaal op het einde van het "paddenseizoen" heeft het er bovendien ook naar uitgezien dat we de paddenoverzetactie aan De Pont in Schilde tenminste qua aantallen overgezette dieren in ruime mate zouden kloppen, en dit vooral dan door de zeer spectaculaire aantallen aan de Goorstraat te Oelegem. Daar werden er uiteindelijk - en dit quasi volledig door het werk van een enkele vrijwilliger, de Heer Johnny Van de Velde - zomaar eventjes 2889 diertjes overgezet. Dat is meer dan het dubbel van wat we aan de Knodbaan hebben overgezet en heeft de aanzienlijke terugval daar meer dan goedgemaakt. Bovendien heeft het inderdaad tot de laatste week geduurd vooral dat Schilde ons met een laatste spurtje - in feite was het echt een nek aan nek race - toch nog in aantallen voorbij gestoken heeft: 4361 overgezette dieren aan De Pont tegenover "onze" 4263, in feite een minimaal verschil.

Maar ook alle andere vrijwilligers binnen de kernploeg evenals onze "nieuwelingen" hebben meer dan hun best gedaan. Een zeer uitdrukkelijke dank gaat dan ook uit naar al onze vaste vrijwilligers - Petra, Frank, Peter, Christine, Manon, Karin, Dirk, Marc, Herman en Juliette, evenals natuurlijk aan onze nieuwe "padvinders" die de kernploeg dit jaar vervoegd hebben: Gert, Tine en Katelijne, Bart en Myriam. Hopelijk kunnen we ook volgend jaar nog op hen rekenen. En als we nu nog een paar vrijwillgers meer zouden kunnen begroeten, zitten we op rozen en kunnen we het aantal schifts per persoon of koppel in 2015 aanzienlijk terugbrengen.

Wat zijn nu de concrete resultaten van de actie 2014 naast de aantallen overgezette padden?

Zoals gezegd baart het aantal padden aan de Knodbaan ons een beetje zorgen. Daar blijven we zwaar achter tegenover de voorbije jaren en blijven eigenlijk ongeveer steken op het cijfer van het dramatische jaar 2013 met zijn zeer lange en strenge winter. Goorstraat maakt die achterstand echter meer dan goed met het hoogste cijfer ooit sinds de start van de acties daar 3 jaar geleden. Ook de bruine kikker heeft een zeer goed jaar achter de rug met een verdubbeling van de aantallen aan de Knodbaan. Die aantallen waren de laatste jaren reeds continu In een stijgende lijn, maar nu springen we zomaar eventjes van 47 dieren aan de Knodbaan naar 94. Aan de Goorstraat blijven de aantallen stabiel tegenover het verleden met een cijfer net onder de 40 overgezette dieren. Op zich is dit wel zeer goed nieuws, wanr de bruine kikker is een veel kwetsbaarder soort dan de gewone pad. Van de groene kikker zijn er twee waarnemingen: er werd 1 levend dier overgezet en een dood - overreden - exemplaar gevonden.

Het grote zorgenkindje van onze overzetacties te Oelegem bijven de salamanders. Van de alpewatersalamander werden er slechts 3 exemplaren overgezet en ook slechts een paar overreden dieren gevonden. Daarmee blijft het aantal stabiel, zeer laag tegenover de laaste twee jaren,  maar duidelijk sterk dalend tegenover de beginperiode van de overzetacties, en deze trend doet zich zowel aan Knodbaan als aan Goorstraat voor. Onze aantallen zijn hier nooit erg hoog geweest, zeker niet in vergelijking met De Pont in Schilde. Toch is en blijft dit een verontrustende trend. en het doet zelfs de legitieme vraag rijzen of de schermen geplaatst voor de paddenoverzet op deze groep geen averrechts effekt hebben. Wie zal het zeggen? In ieder geval kunnen we om bovenstaand mysterie de acties voor de toekomst niet in vraag stellen en ook maar overwegen om terug geconfronteerd te worden met honderden platgereden padden.

Tot slot, opnieuw was er ook ruime belangstelling vanuit de scholen en twee klassen - 4 en 6 e jaar - van de Gemeentelijke Lagere School St. Lucia te Oelegem hebben met veel enthousiasme deelgenomen aan een les biologie in de praktijk door samen padden over te zetten. Hoewel de educatieve meerwaarde van dergelijke initiatieven niet onderschat mag worden, bestaat er toch de kans, ja ergens zelfs de wens, dat we dit in de toekomst niet meer op deze wijze zullen kunnen organiseren. Immers, zowel de erbarmelijke staat van het wegdek aan de Knodbaan, evenals het vele werk - in 2013 bedroeg dit 900 manuren - die de paddenoverzet voor vrijwilligers evenals bovendien voor de technische dienst van de gemeente met zich brengt, noopt ons ertoe na te denken over een meer permanente en efficiente oplossing om de padden en amfibieen veilig over te brengen. Eer soort van paddentunnel die dus ineens aangelegd wordt bij het vernieuwen van het nu zwaar beschadigde wegdek is dan de aangewezen methode en aanpak. Nu, de realisatie van die droom zal wellicht toch nog wel minstens een jaar of twee op zich laten wachten. In afwachting daarvan blijven het dus vele handenwerk!

Ranst

Elk voorjaar waren honderden padden, kikkers en salamanders rond het Zevenbergenbos het verkeersslachtoffer bij hun trek naar de Vlaspoel en de Kleine Merrebeek. Daarvoor werd er gezocht naar vrijwilligers die bij gunstige weersomstandigheden voor paddentrek (zacht en vochtig winterweer) in de avonduren patrouilleren langs de Schawijkstraat ter hoogte van de schuur en de vlaspoel deze overstekende amfibieën een handje helpen.

Al vlug werd een coördinator gevonden, namelijk Monique Kelber en een zeer enthousiaste vrijwilligster Jeanine Bolsius. Deze twee vrouwen hebben soms samen met familie en vrienden heel wat avonden de Schawijkstraat afgelopen op zoek naar trekkende amfibieën. En het resultaat mag gezien worden: 1520 diertjes hebben een veilige overtocht gekregen waarvan 850 padden, 350 bruine kikkers en 320 salamanders en dat allemaal zonder schermen en emmers. De salamanders, de meest kwetsbare en zeldzame groep onder de amfibieën omvatte drie soorten: de kleine watersalamander, de alpenwatersalamander en de zeldzame vinpootsalamander. De bruine kikkers en salamanders trokken vooral van het bos waar ze overwinteren over de Schawijkstraat naar de weilanden langs de Kleine Merrebeek. De padden echter trokken meestal van de weilanden over de Schawijkstraat naar de poel achter de Drogenhofschuur.

En werden spijtig genoeg nog heel wat gesneuvelden gevonden; 86 dode padden, 10 dode bruine kikkers en 40 dode salamanders. Dit zijn er 136 teveel. Maar hoeveel meer zouden er gesneuveld zijn zonder de raapactie van deze moedige vrouwen: zeker, maar zeer zeker heel wat meer.

Hopelijk gaan ze voor de volgende paddentrek meer volk kunnen bijeen krijgen.